Piše: Admir Lisica
Autor je magistar historije, istraživač u oblasti regionalnih političkih odnosa, međunarodnih politika i dijaspornih zajednica
Novi sastanak između Kosova i Srbije s ciljem rješavanja međusobnih otvorenih pitanja održan je tokom ovog vikenda u Sjevernoj Makedoniji, tačnije Ohridu.
Domaćin sastanka na kojem su učestvovali premijer Kosova Albin Kurti i predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, bio je makedonski predsjednik Stevo Pendarovski. Sastanak nije ponudio željene potpise na deset tačaka iz Francusko-njemačkog plana koji je bio glavna tema, ali je prema riječima učesnika pregovora korak naprijed u kontekstu rješavanja određenih otvorenih pitanja.
Vučić je istakao da nije stavio potpis na plan nastojeći tako da dobije na vremenu, dok s druge strane Kurti, upravo to spočitava Vučiću, predstavljajući tako srpsku stranu kao glavne kočničare na putu do konačnog dogovora. Činjenica je da niti jednoj niti drugoj strani upotpunosti ne odgovara da u ovom trenutku stave vlastiti potpis na sporazum. Kurti iako u dosta boljoj poziciji od Vučića, nastoji izbjeći obavezujući potpis na Francusko-njemački plan zbog toga što bi na taj način i definitivno ušao u proces implementiranja Zajednice srpskih opština – ZSO na Kosovu.
Upravo je Kurti svoju političku kampanju zasnivao na protivljenju formiranja Zajednice srpskih opština, te bi njegov potpis na formiranje iste značio ne samo odstupanje od vlastite politike, već i određena prevara mnogobrojnih birača. Vidljivo je da među pristalicama Kurtija postoje međusobna razilaženja u određenim segmentima vođenja Kurtijeve vanjske politike, što akomulira jednu vrstu nezadovoljstva. Politički protivnici Kurtija unutar Kosova čak zagovaraju i prijevremene izbore, što dovoljno govori o tome da pozicija u kojoj se trenutno Kurti nalazi nije najidealnije, iako je dosta povoljnija od Vučićeve.
Aleksandar Vučić se odupire ogromnim pritiscima nezadovoljene desno opredjeljene opozcije, koja zastupa tezu o tome da Francusko-njemački plan treba biti upotpunosti odbačen, jer je u suprotnosti od interesa države Srbije. Kurti potpisom sporazuma rizikuje da naruši povjerenje birača, dok Vučić ugrožava vlastitu političku karijeru. Ipak, u kontekstu političke karijere Aleksandra Vučića, prihvatenje Francusko-njemačkog plana značilo bi i kontačno opredjeljenje prema Evropskoj uniji i Sjedinjenim Američkim Državama, te udaljavanje od Moskve. Da Vučić polahko nastoji pripremiti Srbiju za vanjskopolitičkih zaokret potvrđuju i određeni pozivi pojedinih političkih zvaničnika Srbije da je došlo vrijeme da se Rusiji uvedu sankcije.
Međunarodni posmatrači pregovora na relaciji Vučić-Kurti, vrše pritisak kako bi se pregovori povodom Francusko-njemačkog plana konačno priveli kraju, ali u određenim međunarodnim krugovima ne postoji mišljenje da će ubrzo doći potupunog prihvatanja plana sa obje strane. Jasno je da uprkos nastojanju Kurtija da izbjegne formiranje Zajednice srpskih općina, međunarodna zajednica neće odustati od toga, već naprotiv, učiniti će određene korake kako bi pomenuta moguća institucija Srba na Kosovu zadovoljila državu Srbiju.
Također, ne treba zaboraviti da određene tačke Francusko-njemačkog plana faktički potvrđuju da je Kosovo nezavisna država, te da su Srbija i Kosovo susjedi. U narednim danima će lideri Kosova i Srbije u svojim državnim institucijama prezentirati rezultate pregovora u Ohrid, makedonskom gradu u kojem se ništa spektakularno nije desilo, uprkos nadanjima međunarodnih zvaničnika. Najzadovoljniji sastankom u Ohridu svakako mogu biti biti predsjednik Sjeverne Makedonije Stevo Pendarovski i saradnici, koji su sigurno je dobili na važnosti u međunarodnim krugovima kao domaćini i u jednu ruku medijatori tokom kompliciranog pregovaračkog procesa između Srbije i Kosova.
Mediji u dvije države ne vrše pritisak na pregovaračke strane, kao što je to bio slučaj tokom nekih ranijih pregovora, što se sasvim sigurno može pripisati i tek održanim predsjedničkim izborima u Crnoj Gori, koji su definitivno u fokusu regionalne javnosti. Francusko-njemački plan ostaje i dalje kamen spoticanja između Srbije i Kosova, te je nejasno da li će uskoro biti započeto implementiranje tačaka iz sporazuma, kako je to ranije optimistično bilo najavljivano u međunarodnim krugovima. Još je puno „Ohrida“ pred Zapadnim Balkanom do normalizacije međusobnih odnosa.
Izvor: Pis Journal
