Udruženje za razvoj saradnje domovine i dijaspore realizovalo online panel diskusija koja je posvećena značaju popisa stanovništva u Republici Srbiji koji će se sprovesti tokom oktobra mjeseca 2022. godine.
Svaki popis u domovinskim zemljama za Bošnjake je izuzetno bitan, ali popis u Srbiji, odnosno sjevernom dijelu Sandžaka ima izuzetnu historijsku, geografsku, demografsku, kulturnu i političku važnost.
Govornici na panelu su bili Esad Rahić, historičar i član Bošnjačkog nacionalnog vijeća, dr. Jahja Ferhatović, professor bosanskog jezika i književnosti, predsjednik Matice Bošnjačke i narodni zastupnik u Skupštini Republike Srbije, te Mirza Čohadžić, magistrant na Odsjeku za historiju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu koji istražuje pitanja identiteta u Sandžaku.
Nakon provođenja popisa stanovništva u Hrvatskoj i Sjevernoj Makedoniji prošle godine, Srbija realizuje popis u ovoj godini, dok se u Crnoj Gori i na Kosovu očekuje održavanje popisa naredne godine ako se ostvare zakonski i politički preduslovi.
Bošnjačke institucije i udruženja su se aktivno uključila u kampanju podizanja svijesti o značaju popisa stanovništva i nacionalnoj pripadnosti što je jako dobra priprema za što uspješnije provođenje popisa stanovništva.
Profesor Rahić je na početku svog izlaganja istakao optimizam i radost zbog jedinstvenog djelovanje svih predstavnika Bošnjaka u Sandžaku kada je u pitanju priprema za popis stanovništva.
“Ove godine vidim da su svi značajniji predstavnici Bošnjaka od nacionalnih i vjerskih institucija, političkih, akademskih, kulturnih predstavnika te NVO sektora jedinstveni po pitanju popisa i izjašnjavanja da nam je nacija Bošnjačka, jezik bosanski i vjera islam. Moraju se preduzeti prije popisa brojne aktivnosti da se stanovništvu ukaže i da se edukuje da ukupna suma našeg naroda bude ista broju popisanih Bošnjaka. Za ovaj popis se nadam da će biti znatno uspješniji od ranijih zbog izraženijeg djelovanja svih segmenata našeg naroda”, istakao je profesor Rahić.
On je ukazao na značaj bošnjačkih zajednica koje žive izvan Sandžaka, u Podrinju, Vojvodini, Beogradu i drugim srbijanskim gradovima te da se njima mora ukazati pažnja kako bi se se ispravno popisali s obzirom da su manjina.
Dr. Ferhatović je istakao zahvalnost organizatoru na afirmaciji ove teme koja je zbog velikog broja Bošnjaka Sandžaka koji žive u dijaspori izuzetno bitno da se o popisu stanovništva razgovara i u Bosni i Hercegovini i naravno u dijaspori.
“Popis se realizuje prema zakonskom okviru gdje je data mogućnost da se oni koji se nalaze izvan mjesta prebivališta popišu na dva načina. Njih mogu popisati članovi porodice, rodbina ili komšije, a za one koji nemaju ovu mogućnost mogu se popisati online na posebnoj web platformi. Zbog toga što van Sandžaka živi jako mnogo Bošnjaka izuzetno je bitno da se kampanja pred popis realizuje u dijaspori”, istakao je dr. Ferhatović i dodao da je islam druga religija po brojnosti u Srbiji sa od 500 000 do 700 000 pripadnika što će se pokazati kroz ovaj popis.
On je podsjetio na manifestaciju Dani Bošnjačkog jedinstva koju je tokom augusta realizovala Matica Bošnjačka u saradnji sa Zajednicama sandžačke dijaspore, a pod pokroviteljstvom Islamske zajednice u Srbiji u šest sandžačkih opština.
Mirza Čohadžić je u svom obraćanju istakao lični kontakt i simpatije prema Sandžaku i studentima iz Sandžaka sa kojima se družio tokom studija u Turskoj.
“Glavni moj motiv da upravo Sandžak uzmem za temu svog magistarskog rada jest jedno terensko istraživanje iz 2019. godine koje sam radio za Humboldt Univerzitet iz Berlina zajedno sa univerzitetima u Sarajevu, Kragujevcu i Podgorici. Tokom tog istraživanja imao sam priliku posjetiti osam sandžačkih gradova, institucije i stanovnike urbanih i ruralnih sredina. Tema moga rada je nacionalni identitet muslimanskog stanovništva Sandžaka u 20. stoljeću”, rekao je Čohadžić i istakao da pored pandemije koja ga je spriječila da radi terenska istraživanja se suočio sa izazovom nedostatka kvalitetne literature te je uvidio da su teme vezane za Sandžak nisu dovoljno zastupljene na bosanskohercegovačkoj akademskoj sceni.
Učesnici su istakli očekivanja da će udio “Muslimana” na ovom popisu se dodatno smanjiti, te da će se udio Bošnjaka u Priboju biti iznad 15 % što je preduslov za realizaciju prava na obrazovanje na maternjem bosanskom jeziku.
Također, učesnici su ukazali na negativne tendencije pojedinih organizacija i pojedinaca koji promovišu nacionalne ideje drugih bliskih naroda među Bošnjacima što dovodi do nepotrebnog zbunjivanja stanovništva pred popis.
Udruženje za razvoj saradnje domovine i dijaspore će i u narednom periodu aktivno učestvovati u kampanji za popis stanovništva u Srbiji kao i drugim domovinskim zemljama.
Udruženje za razvoj saradnje domovine i dijaspore je ovaj projekat je realizovalo uz podršku BH Telecoma.
