Sarajevsko naselje Dobrinja, smještena u općini Novi Grad, izgrađena je za potrebe 14. Zimskih olimpijskih igara. Olimpijsko naselje, tih godina je, dočekalo svoje prve stanare. Međutim, ugodan život na Dobrinji, prekinula su ratna dejstva i agresija na Republiku Bosnu i Hercegovinu. Tokom 1992. godine, odigrale su se ključne borbe u odbrani kako ovog naselja, tako i glavnog grada Bosne i Hercegovine. Neposredno prije rata, znalo se desiti da se pripadnici Srpske demokratske stranke (SDS) okupe u noći u naselju Dobrinja II, te da uznemiruju stanovnike pjevajući četničke pjesme. To je bio svojevrstan uvod u ono što će se dešavati u naredne četiri godine. Dobrinja je za agresora bila od operativnog, taktičkog i strateškog značaja, jer se naselje nalazi u blizini aerodroma, okruženo kasarnama i skladištima ratnih rezervi, sa ogromnim količinama moderne opreme ratne tehnike.
Kada su u Sarajevu, u noći, postavljenje barikade, iste su osvanule i na Dobrinji. Postojala je velika opasnost da se ovo sarajevsko naselje zatvori od ostatka grada. Međutim, stanovnici Dobrinje su na iste barikade, odgovorile postavljanjem svojih barikada, čime su osujećene namjere okupatora. Ipak, neprijatelj nije mirovao, te je u martu 1992. godine 49. brigada Jugoslovenske narodne armije (JNA) iz kasarne u Lukavici na vodovodu na brdu Mojmilu stacionirala tenkove i oklopne transportere.
U noći sa 4. na 5. april 1992. godine Sarajevski aerodrom je okupiran. Tako su započeli i prvi oružani napadi na Dobrinju. Sa aerodroma je JNA zapaljivim mecima gađale stanove. Dobrinjci su bili primorani na vojno organiziranje. Formirale su se male grupe od 5 i 10 ljudi, zavisno od dijela naselja. Gdje god se pojavio problem, te grupe su trčale u odbranu. Oružje, koje je korišteno u odbrani, bilo je oduzeto od srpskog stanovništva Dobrinje, a koje je prethodno naoružavala JNA.
Drugog dana mjeseca maja 1992. godine započeo je rat za Dobrinju. Tog dana, Dobrinja se našla u okruženju, te je veza sa ostatkom grada ostala onemogućena. Na brdu Mojmilu se nalazilo 9 transportera i 1 tenk. Kod kuća Trapara (stare kuće u okviru Sarajevskog polja) su postavljeni 3 tenka i 4 transportera. Kod crkve svetog Vasilija Ostroškog postavljena su 4 tenka, a iza se nalazila artiljerijska infrastruktura. Vojne formacije iz Srbije i Crne Gore, odredi JNA pokušale su zauzeti rubne zgrade u svakom dijelu Dobrinje i na taj način osvojiti naselje. Petog maja došlo je do prvih žestokih okršaja između branilaca i četničkog agresora. Neprijateljski transporteri su ušli u naselja Dobrinja I, III, V i Aerodromsko naselje.
Sredinom mjeseca počeo se voditi i psihološki rat. Agresorske vojske su pokušali iseliti stanovništvo, što bi im omogućilo lakše osvajanje. Kako im to nije pošlo za rukom, započeto je žestoko granatiranje Dobrinje, praćeno pješadijskim napadom srpskih snaga. Svjedoci tih dešavanja ističu da su granate punjene plinom, od čega se ljudima u blizini spavalo. Nedugo nakon jakih napada, na Dobrinji je formirana policijska stanica. Za prvih 10 dana ona je brojala preko 150 naoružanih policajaca. Ubrzo je formiran Štab civilne zaštite. Organizirale su se razne jedinice za ispomoć stanovništvu Dobrinje, a otvorena je i radionica za proizvodnju bombi.
Tokom juna 1992. godine pripadnici Armije Republike Bosne i Hercegovine (ARBiH) vodili su aktivnosti presjecanja Lukavičke ceste, kako bi se otežalo kopneno snabdijevanje srpskih snaga na brdu Mojmilo. Na komunikaciji Nedžarići – Mojmilo – Lukavica, branioci Dobrinje su konstantno napadali srpske agresorske transportere. U tom periodu su uništena 4 četnička oklopna vozila. Ofanziva je bila jaka, te su srpske snage odlučile 12. juna 1992. godine da sa svojih artiljerijskih uporišta unište svoje položaje na Mojmilu, bojeći se da oprema koju su tamo posjedovali, ne padne u ruke bosanskih patriota.
Presuđeni ratni zločinac Ratko Mladić, 6. juna 1992. godine izdaje direktivu da se ofanzivnim dejstvima očisti širi reon aerodroma Sarajevo i to Dobrinja, Butmir, Sokolović Kolonija, Mojmilo i Zlatište, te da se deblokira komunikacija Sarajevo – Trnovo. Narednog dana pukovnik Tomislav Šipčić, komandant Sarajevsko – romanijskog korpusa naređuje da se Prva sarajevska brigada u saradnji sa Drugom sarajevskom brigadom, Ilidžanskom, Novosarajevskom i Drugom romanijskom brigadom, čisti prostor Dobrinje i Mojmila. Započeta je nova ofanziva na Dobrinju. Srpske snage su 17. juna ušle u Aerodromsko naselje. Tom prilikom ubijeno je 40 civila. Od tog broja 1/3 ubijenih bili su civili srpske i hrvatske nacionalnosti. Te žrtve četnici su nastojali prikazati kao žrtve pripadnika ARBiH. Ovim događajima, otpočela je odlučujuća bitka za Dobrinju. Napadi četnika su trajali do kasno u noć.
Branioci su uspjeli ući u jedan stan, gdje se organizovali oslobađanje Aerodromskog naselja, te za jako kratko vrijeme uspijevaju osloboditi 10 haustora. Iz ovih sukoba izašlo je 47 povrijeđenih boraca. Vojne i policijske snage Vojske Republike Srpske (VRS), 21. juna ponovo kreću u napad s ciljem okupacije Dobrinje. U pomoć agresorskim jedinicama pristigli su i tzv. Niški specijalci. Oni su na sebi nosili pancire, te jedini način da ih se savlada bilo korištenjem ručnih bombi. Četnici su time vraćeni na početni položaj.
Nakon dva i po mjeseca u okruženju, formirala se linija odbrane između ARBiH i agresorskih jedinica. Linija razdvajanja se kretala između 15 i 20 metara. Od 13. do 21. juna 1992. godine, poginula su 32. branioca Dobrinje, 60 ih je ranjeno, a ranjeno je i oko 50 civila. Od jedinica iz sastava teritorijalne odbrane, na Dobrinji 6. jula 1992. godine formirana je Dobrinjska brigada ARBiH. Bitke za odbranu Dobrinje nastavljene su do kraja opsade Sarajeva.
Za Intelektualno.com piše: Alen Borić
