Tamili u svojoj usmenoj tradiciji hiljadama godina prenose priču o „Kumari Kandam“, izgubljenom kontinentu s kojeg prema njihovom vjerovanju vuku porijeklo. Istra tradicija navodi da je ovoj „Djevičanski kontinent“, što je prijevod za Kumari Kandam bio pogođen ogromnom prirodnom katastrofom, te da je nestao u dubinama mora. Naracija dalje kaže da su se Tamili potom doselili na područje današnjeg juga Indije, gdje i danas žive.
Indija
Megalitske urne najraniji su pronađeni materijalni dokazi tamilske prisutnosti u današnjoj indijskoj pokrajini Tamil Nadu,a njihova starost procjenjuje se na 3.500 godina. Stara tamilska Sangam književnost govori o drevnim vladarima s titulom „Vendhar“. Historijski izvori i arheološki nalazi govore o trgovačkim kontaktima s drevnim Grcima i Rimskim Carstvom. Rimski novčici pronađeni su na krajnem jugoistoku Indije, dok su, s druge strane, u regiji Crvenog mora pronađeni trgovački predmeti karakteristični za Tamile. Tamilski jezik jedan je najstarijih dravidskih jezika, s bogatom književnom tradicijom. Periplus Maris Erytraei, grčko-rimski izvor iz prvog stoljeća opisuje dva od tri poznata tamilska kraljevstva Pandya i Chera. Invazija Kalabhra, naroda ili dinastije nepoznatog porijekla, dovela je, kako tamilski izvori navode, do „mračnog doba“, koje će se okončati rastom Pallava dinastije.
Chola dinastija od desetog stoljeća donosi najveći politički i ekonomski rast juga Indijskog potkontinenta. Oni postaju snažna pomorska sila, s brojnim trgovačkim konekcijama. Malajsko kraljevstvo Sri Vijaya od 1025. godine postaje njihov vazal.
U trinaestom stoljeću jača moć Pandaya, s vrhuncem za vrijeme vladavine Jatavarman Sundara Pandyae I. Nakon toga regija ulazi u niz unutrašnjih sukobom praćenih nizom napada sultana iz New Delhija. Madurai, glavni grad Pandaya pao je u ruke Jalaluddina Ahsan Khana 1335. godine, koji formira Sultanat Madurai. Vijayanagara Carstvo ovaj sultanat uništava već 1378. godine. Ovo carstvo postaje dominantna sila juga Indijskog potkontinenta i to ostaje tokom petnaestog i šesnaestog stoljeća. Vijayanagara doživljava kolaps 1646. godine, zemlja Tamila se raspada na niz manjih kraljevstava. Suprotno popularnom vjerovanju dravidski dio Indije, svoje političke veze sa ostatkom potkontinenta jača tek dolaskom britanske kolonijalne uprave.
Tamilski nacionalizam u Indiji danas primarno je vezan za pitanje položaja Tamila Šri Lanke. Druga važna karakteristika pojava je „jezičkog puritanizma“ koji nastoji tamilski jezik očistiti od hindu utjecaja. Dravida Munnetra Kazhagam, tamilska stranka sudjeluje u strukturama vlasti savezne države Tamil Nadu. Jallikattu, tradicionalni događaj borbe bikova, također je predmet spora sa indijskim vlastima i sredstvo poticanja tamilskog nacionalizma. Centralne vlasti već duže vremena nastoje ograničiti ili zabraniti organizovanje ovakvih događaja, a za razlog se navodi okrutnost prema životinjama i ljudske žrtve. Na jednom takvom događaju iz marta ove godine stradalo je pet osoba.
Šri Lanka
Tamili Šri Lanke, koji se još nazivaju cejlonski Tamili, sebe preferiraju zvati Tamilima Eelama. Historijski gledano oni se dijele u dvije grupe: domicilne i doseljene Tamile. Naime, jedan dio populacije doseljen je kao radna snaga tokom trajanja britanske kolonijalne uprave. Oni se nazivaju indijski Tamili Šri Lanke i imaju dosta različitu kulturu i običaje od Tamila koji na Cejlonu žive već hiljadama godina.
Arheološka istraživanja pokazuju da se prve naseobine Tamila na Cejlonu formiraju u petom stoljeću prije nove ere. Vremenom se miješaju sa lokalnim Sinhalezima, ali zadržavaju elemente tamilske kulture. Kao i Tamili Indijskog potkontinenta Tamili Šri Lanke su većinom hindusi, sa značajnom kršćanskom manjinom. Utjecaj tamilske kulture jača u prvom stoljeću nove ere s osnaženjem tamilskog kraljevstva Chola. Veliki broj Tamila na ostrvo se doselio u periodu od sedmog do jedanaestog stoljeća, kada služe kao plaćenici u sukobima domaćih vladarskih porodica. Kraljevstvo Chola, poslije brojnih prijava pljačke tamilskih trgovaca, vrši invaziju na ostrvo u devetom stoljeću. N sjeveru ostrva, tačnije na poluostrvu Jaffna formira se zasebno tamilsko kraljevstvo. S početka petnaestog stoljeća jača i kineski utjecaj, a na ostrvo dolazi moreplovac Zheng He. Tamilska Arya Chakaravarthi dinastija poluostrvom Jaffna vlada do dolaska Portugalaca 1619. godine. Kraljevstvo Kandy sklapa ugovor s Nizozemskom, s namjerom da se Portugalci protjeraju. Do 1658. godine i zauzimanja Jaffnapatnam, portugalska prisutnost je okončana. Nizozemci vladaju obalnim dijelom, dok Kandy vladari formalno upravljaju zaleđem. Nova uprava protestantske Nizozemske protjeruje katolike sa ostrva, dok se prema muslimanima, hindusima i budistima provodi tolerantna politika. Kako su Tamili pretežno naseljavali obalna područja potpali su pod nizozemsku upravu, koja će trajati do Napoleonovih ratova.
Kako je Napoleon pod svoju upravu stavio i Nizozemsku britanska vlast strahovala je da će Cejlon potpasti pod francusku upravu, te tako biti smetnja pri širenju posjeda na Indijskom potkontinentu. Britanci su na ostrvu prisutni od 1803. godine, ali vlast na Cejlonu uspostavljaju 1815. godine.
Britanci ostrvom vladaju do 1948. godine, a prvi sukobi između Tamila i Sinhaleza započinju 1939. godine. Manjine su tražile jednaku zastupljenost u lokalnom parlamentu. Ganapathipillai Gangaser Ponnambalam, istaknuti tamilski političar odbacuje zajednički „cejlonski identitet“, te optužuje Britance za favoriziranje budista. Poslije Drugog svjetskog rata komunista Ponnambalam mijenja stav i pristaje na formiranje zajedničke države.
Konflikt između Tamila i Sinhaleza jača nakon 1956. godine i donošenja zakona u kome se tamilski jezik isključuje iz zvanične upotrebe u administraciji i obrazovnom sistemu. Sukobi se prenose i u glavni grad Kolombo 1958. godine. Antitamilsko raspoloženje predvodio je komunistički vođa Janatha Vimukthi Peramuna, koji se okreće prema sinhaleškom nacionalizmu. U cilju smirivanja sukoba vlada tamilski jezik stavlja u poseban status, pa se dozvoljava njegova upotreba u školama i nekim regionalnim institucijama.
Vlada 1979. godine donosi Zakon o prevenciji terorizma usmjeren prema Tamilima. Donošenje ovog zakona stvara efekt suprotan od namjeravanog. Tamili formiraju tri naoružane grupe od kojih će nastati Tamilski tigrovi ( zvaničan naziv Oslobodilački tigrovi Tamilskog Elama) , vojno krilo tamilskih političkih organizacija. Šri Lanka optužuje Indiju da obučava i naoružava ove grupe na svom tlu. Sukobi se nastavljaju do primirja 1987. godine, kada 3000 indijskih vojnika dolazi na sjever ostrva. Broj indijskih vojnika vremenom se povećavao. Povlačenjem tih trupa 1990. godine sukobi se nastavljaju, iako je formalno Tamilima dozvoljen određeni stepen autonomije. Centralna vlast je na različite načine nastojala opstruirati formiranje lokalnih vijeća.
Najveća vladina ofanziva na Jaffna poluostrvo desila se 1995. godine, par mjeseci nakon što je tamilska gerila proglasila primirje. Napadi na tamilska područja nastavljaju se tokom 1996. i 1997. godine. Vladine trupe vrše ubijanja, protjerivanja silovanja i druge zločine. Jačanje sukoba između Tamilskih tigrova i vladinih trupa Šri Lanke odvija se od 2006. do 2009. godine. Nešto ranije Tamilski tigrovi su se efektivno raspali na dvije frakcije, što je vladi pomoglo u njenim nastojanjima da ostvari vlast na čitavom teritoriju Ostrva. Preko 200 000 civila mjesecima je bilo zarobljenu u enklavama pod kontrolom Tigrova.
Poslije zvaničnog okončanja sukoba u maju 2009. godine nastavila s terorom nad Tamilima. Na mjestima srušenih hinduističkih hramova grade se budistički. Tamili su sve teže ostvarivali svoja prava na zemlju, a vršila se i vještačka repopulacija stanovništva. Od 2015. godine započinje period poboljšanja tamilsko-sinhalskih odnosa, koji traje i danas, ali brojna bolna pitanja ostaju i dalje otvorena.
Za Intelektualno.com piše: Faris Marukić
