Stari grad Palenke, nekoć je bio sjedište izuzetno moćne vladarske loze. Naseljen još od 100. godine prije Krista, bio je to jedan od najrespektabilnijih gradova Majanskog svijeta. Kasnije, u 6. vijeku, pod vladavinom Pakala Velikog, Palenke postaje jedna od najmoćnijih država Majanskog svijeta. A onda, oko devetog stoljeća, Palenke je misteriozno napušten i zaboravljen te na koncu progutan pod gustom Meksičkom prašumom koja je grad ljubomorno čuvala skoro šest stoljeća. Evo nekoliko zanimljivih činjenica o starom Majanskom gradu Palenke.
[1] Pravo ime Palenkea je Lakamha
Palenke je stari Majanski grad smješten 800 kilometara jugoistočno od Meksiko City-a. Nalazi se u sjevernom dijelu Čiapas regiona. Njegovo pravo ime je Lakamha što na starom Majanskom znači “Velika voda”. Moderno ime su mu dali Španci prema Španskom kolonijalnom naselju Santo Domingo de Palenke.
[2] Bio je to najmoćniji grad u Majansko doba
Historija Palenke-a seže daleko u prošlost. Arheološki nalazi pokazuju kako je grad bio naseljen još od 100. godine prije Krista a svoj vrhunac je doživjeo u 7. vijeku pod vladavinom najpoznatijeg vladara Palenke-a, po imenu Kinič Jan Pakal, ili Pakal Veliki. Pakal je za svoje vladavine učinio Palenke najmoćnijim gradom-državom među ostalim Majanskim gradovima.
[3] Palenke je poznat kao dom kralja Pakala
Najslavnije doba Palenke-a i njegove historije, bilo je za doba vladavine Pakala Velikog. Rođen oko 603. godine, Pakal je zavladao Palenkeom između 615 – 683. godine. Za svoje vladavine koja je trajala skoro sedamdeset godina, Pakal je uspjeo proširiti teritoriju Palenkea, što mu je omogučilo da započne velike graditeljske projekte te gradnju poznatih građevina kao što je velika palaća, hram Crvene kraljice, hram inskripcija i druga zdanja. Pakal umire 683. godine a sahranjen je u hramu inskripcija gdje i danas leži.
[4] Najpoznatija građevina u Palenkeu
Vladavina Pakala je bila duga i uspješna a kralj je svoje vojne pohode iskoristio za finaciranje gradnje veličanstvenih građevina ao što je čuveni hram inskripcija. Poznat još kao hram devet kopalja, riječ je o najpoznatijoj građevini u cijelom gradu koja je vremenom postala zaštitnim znakom kompleksa. Gradnju ovog hrama, Pakal je naručio u posljednjim decenijama svoje vladavine a završio ju je njegov sin Kinič Bahlam II. Hram je visok 38 m a ukupne je dužine 60 m; građen je u obliku stepenaste piramide u devet nivoa što predstavlja devet svjetova Majanske mitologije. Na vrhu se nalazi hram u čijem središtu je otvor koji vodi direktno do Pakalove grobnice koju je 1952. godine otkrio Meksički arheolog Alberto Ruz Rhuiller. Otkriće Pakalove grobnice, smatra se jednim od najvažnijih otkrića Mezoameričke arheologije koje je jednako Karterovom otkriću Tutankamona 1922. godine.
[5] Hram Crvene kraljice
Pored hrama inskripcija u kojem počiva Pakal Veliki, u Palenkeu se direktno uz hram inskripcija, naslanja i hram Crvene kraljice. Riječ je o grobnici koja sadrži ostatke žene koja je umrla u tridestim godinama svog života. Detaljnom analizom, utvrđeno je kako se radi o Pakalovoj ženi po imenu Tz’ak bu Ajaw čije ostatke i grobnicu je 1994. godine otkrio Meksički arheolog Fani Lopez Jimenez. Pored otkrića Pakalove grobnice, otkriće grobnice njegove žene, ubraja se među najpoznatija I najvažnija otkrića Majanske arheologije.
[6] Propast Palenkea
Historija Palenkea je bila duga a slavni dani Pakala Velikog su se ubrzo približili kraju, posebice sa dolaskom njegovog sina Kinič Bahlama II koji nije uspjeo održati moć i stabilnost Palenke-a.Spletom građanskih ratova te unutrašnjih sukoba za vlast, Palenke je misteriozno napušten oko 9. vijeka kada je pao u zaborav pod gustu Mekskičku prašumu koja je grad progutala I čuvala ga punih šest stoljeća. Kasnije, 1746. godine, grad su slučajno otkrili Majanski lovci koji su privukli pažnju arheologa, historičara, putopisaca i pustolova čime su započeta velika istraživanja o ovom gradu koji se smatra među najvažnijim gradovima Majanskog svijeta. Sve ostalo je samo historija.
Video prilog:
Za Intelektualno.com piše: Amar Tufo
